Elkarreragingarritasuna
Sarrera
Herritarren eskubidea da administrazioak haiekin egindako izapideetan badituen datuak eta dokumentuak aurkeztu behar ez izatea.
Elkarreragingarritasuna da informazio sistemen eta, horrenbestez, horiek eusten dituzten prozeduren gaitasuna, haien artean datuak partekatzekoa eta informazioa eta ezagutza trukatzekoa.
Elkarreragingarritasun plataformek aukera ematen dute organismoek kontsultak sarean egiteko, bide elektronikoen bitartez, eta prozedurak tramitatzeko behar dituzten herritarren datuak eskatzeko.
Zein datu edo dokumentu trukatzen dira?
- Administrazio publikoek araudi aplikagarrian xedatutakoaren arabera (28. artikulua) eskatutakoak.
- Baldin eta interesdunak baimena eman badu dokumentu horiek kontsultatzeko edo jasotzeko, ulertzen da kontsulta edo eskuratzea baimendu egin duela interesdunak, berariaz aurka egiten ez badu edo aplikagarria den lege bereziak berariazko baimena eskatzen badu.
- Honako hauetan ez da baimenik behar:
- Lege batek hori ezartzen badu.
- Administrazio publikoek beren eskuduntzak betetzeko jasotako edo sortutako datu pertsonalak badira eta horiek beste administrazio publiko batzuei komunikatzen bazaizkie eskumen berak betetzeko, gai berekoak badira.
Zein abantaila ditu herritarrentzat?
- Burokrazia soiltzen du: ez dizkio dokumentuak atxiki behar eskaerari.
- Denbora eta kostuak aurreztea: ez du beste administrazio batetik egiaztagiri bat lortu eta beste batera eraman behar.
Zein abantaila du administrazioentzat?
- Kudeatutako eta biltegiratutako paper bolumena murrizten da.
- Izapideak soiltzen dira.
- Datuen kalitatea hobetzen da, dokumentu faltsuak, irakurtzeko akatsak edo beste akats batzuk saihesten dira, horiek zuzenean organismo eskudunak egiaztatzen eta kontsultatzen baititu.
Eskubide hori betetzeko, administrazioek eredu bat dute, beren artean datuak eta dokumentuak trukatzeko aukera ematen diena, trukatutako informazioaren osotasuna eta konfidentzialtasuna bermatzen duena.
Araudia
- 39/2015 Legeak, urriaren 1ekoak, Herri Administrazioen Administrazio Prozedura Erkideari buruzkoak, administrazio prozeduraren esparruan aitortu egiten du herritarrek duten eskubidea, administrazio publikoek dauzkaten edo beraiek sortu dituzten datuak eta dokumentuak ez aurkeztekoa (53. artikulua).
- Horrez gain, 40/2015 Legeak, urriaren 1ekoak, Sektore Publikoaren Araubide Juridikoari buruzkoak, IV. kapituluan aitortu egiten du elkarreragingarritasunaren protagonismoa, eta adierazten du administrazio bakoitzak eman beharko diela sarbidea gainerako administrazio publikoei, berak dituen interesdunen datuetara sartu daitezen.
- Elkarreragingarritasunaren Eskema Nazionalak (ENI), 4/2010 Errege Dekretuak, urtarrilaren 8koak, arautzen duenak, ezartzen ditu administrazio publikoek elkarreragingarritasuna bermatzeko erabaki teknologikoak hartzean kontuan hartu beharreko irizpideak eta gomendioak. Elkarreragingarritasunaren arau teknikoek, lehen xedapen gehigarrian aurreikusitakoek, alderdi jakin batzuk garatzen dituzte.
- Arau tekniko garrantzitsuenetako bat da Datuen Bitartekaritzaren Protokoloen Elkarreragingarritasunaren Arau Teknikoa, 2012ko ekainaren 28ko ebazpenekoa. Definitu egiten ditu bitartekarien bidezko datuen trukaketetan parte hartzen duten eragileen zereginak, eta bitartekarien bidezko datuen trukaketetako prozesuei buruzko baldintzak ezartzen ditu.
- Segurtasuneko Eskema Nazionala ere badago (ENS), 3/2010 Errege Dekretuak, urtarrilaren 1ekoak arautu. Haren helburua da beharrezko konfiantza baldintzak sortzea bitarteko elektronikoak erabiltzeko, sistema, datu, komunikazio eta zerbitzu elektronikoen segurtasuna bermatzeko neurrien bidez, herritarrek eta administrazio publikoek aukera izan dezaten bitarteko horien bidez eskubideak erabiltzeko eta betebeharrak betetzeko.